Otvorena izložba povodom 150 godina od Nevesinjske puške

Izložba pod nazivom „Srbi u Velikoj istočnoj krizi /1875–1878/” otvorena je 19. maja 2025. godine na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Banoj Luci, u organizaciji Udruženja istoričara Republike Srpske „Milorad Ekmečić”, povodom 150 godina od ustanka Nevesinjska puška i početka ratova za oslobođenje i ujedinjenje, kao i izbijanja Velike istočne krize.

Ministar za naučnotehnološki razvoj i visoko obrazovanje Republike Srpske doc. dr Željko Budimir istakao je značaj ovog događaja za Univerzitet u Banjoj Luci, naglasivši da je Velika istočna kriza jedan od istorijskih perioda čije razumijevanje ima poseban značaj i za savremene tokove.

,,Važno je prisjećati se ovog događaja radi boljeg poznavanja naše istorije, jer se stvari na Balkanu ciklično ponavljaju. Danas živimo u nekoj vrsti nove Velike istočne krize, slične onoj iz 19. vijeka'”, rekao je Budimir.

Jedan od autora izložbe, prof. dr Borivoje Milošević, naveo je da postavku čini izbor fotografskog i dokumentarnog materijala iz onovremene štampe i periodike, s namjerom da se šira javnost podsjeti i bolje upozna s jednim od ključnih događaja srpske istorije.

,,Nevesinjska puška nije bila samo lokalni ustanak, već prekretnica za srpski narod u BiH, Srbiji i Crnoj Gori. Izložbom pokazujemo i koliko je taj ustanak bio u žiži evropske diplomatije toga doba”, rekao je Milošević.

Drugi autor postavke, doc. dr Radovan Subić, kazao je da Velika istočna kriza predstavlja početak imperijalne epohe u istoriji, koja započinje u Hercegovini, a završava se Sarajevskim atentatom 1914. godine.

,,Srpski narod je u tom vremenu, kao i uvijek, bio na pravoj strani istorije”, poručio je Subić.

Otvaranju izložbe prisustvovali su i rektor Univerziteta u Banjoj Luci prof. dr Radoslav Gajanin i prorektor za ljudske i materijalne resurse prof. dr Dalibor Kesić.

Izložba je realizovana pod pokroviteljstvom Kabineta predsjednika Republike Srpske Milorada Dodika, a predstavlja prvu fazu šireg projekta Udruženja istoričara. U okviru tog projekta, do kraja maja biće organizovan i naučni skup posvećen temi Velike istočne krize.

Foto: N. Malešević