Navigacija

G1MIMS - Metode ispitivanja mineralnih sirovina

Specifikacija predmeta
Tip studija Akademske studije prvog ciklusa
Studijski program Geološko inženjerstvo
Naziv Metode ispitivanja mineralnih sirovina
Akronim Status predmeta Semestar Fond časova Broj ESPB
G1MIMS obavezan 4 3P + 2V 6.0
Nastavnici
Nastavnik (predavač)
Nastavnik/saradnik (vježbe)
Uslovljnost drugim predmetima Oblik uslovljenosti
Osnovi mineralogije Odslušan predmet Osnovi mineralogije
Ciljevi izučavanja predmeta
Ciljevi ovog kursa su sticanje znanja o osnovnim instrumentalnim metodama kojima se može izvršiti kvalitativna i kvantitativna determinacija minerala ili stijena koje čine mineralnu sirovinu (rudu), ovladavanje osnovnim principima rada uređaja koji se koriste za ovakva ispitivanja kao i pravilna interpretacija i prikaz dobijenih podataka.
Ishodi učenja (stečena znanja)
Sticanje znanja neophodnih za kvalitetno prikupljanje različitih tipova uzoraka na terenu, bezbedan transport do laboratorije, pripremu reprezentativnih srednjih proba, brzi pregled binokularnom lupom i pripremu materijala za dalje ispitivanje; Studenti stiču neophodna znanja za planiranje redosleda i primenu odgovarajućih instrumentalnih metoda za kvalitativnu i kvantitativnu karakterizaciju shodno tipu uzorka i postavljenom cilju ispitivanja mineralne sirovine; Osposobljenost studenata za analiziranje dobijenih podataka kao i interpretaciju rezultata izvedenih istraživanja.
Sadržaj predmeta
Definisanje pojma mineralna sirovina. Značaja terenskog rada. Vrste uzoraka i modeli uzorkovanja. Osnove laboratorijskog rada: priprema, klasifikacija i čuvanje uzoraka. Metode separacije minerala, obrada podataka i grafički prikaz rezultata. Fizičko-mehaničke i analitičke metode ispitivanja minerala i stena. Određivanje boje, gustine i tvrdoće minerala. Metode bojenja i metoda katjonske izmene. Metode optičke polarizacione mikroskopije (za propuštenu i odbijenu svetlost). Termičke metode karakterizacije mineralnih sirovina. Spektroskopske instrumentalne metode (Raman i Infracrvena spektroskopija). Rendgenske metode (Rendgenska difrakcija i Rendgenska fluorescencija). Metode elektronske mikroskopije (Skenirajuća elektronska mikroskopija i Transmisiona elektronska mikroskopija). Spektrohemijske metode određivanja kvalitativnog i kvantitativnog sastava. Prednosti i mane analitičkih metoda i kriterijumi odabira odgovarajućih metoda. Akreditacija laboratorije.
Metode izvođenja nastave
Teorijska nastava: predavanja uz Power Point prezentacije svake nastavne jedinice. Praktična nastava: interaktivna ispitivanja minerala uz upotrebu mineraloških i hemijskih instrumenata i agenasa, računske vežbe uz grafički prikaz rezultata i analizu podataka.
Literatura
  1. Rudolf A. Tomanec, 2000., Metode ispitivanja mineralnih sirovina u pripremu mineralnih sirovina, Rudarsko-geološki fakultet Univerziteta u Beogradu, Katedra za pripremu mineralnih sirovina.
  2. Suzana Erić, 2020., Primenjena mineralogija, Univerzitet u Beogradu - Rudarsko-geološki fakultet
  3. Vesna Matović, Violeta Gajić, Nebojša Vasić, 2019., Metode ispitivanja sedimentnih stena, Univerzitet u Beogradu - Rudarsko-geološki fakultet, 310 str
  4. Smith, M. R. & Colhs, L. (eds) 2001., Aggregates: Sand, gravel and crushed rock aggregates for construction purposes. Geological Society, London, Engineering Geology Special Publications, 17.
  5. Settle, F.A. (ed): 1997: Handbook of Instrumental Techniques for Analytical Chemistry. Prentice Hall PTR, 994 pp.
Oblici provjere znanja i ocjenjivanje
Dva kolokvijuma i usmeno polaganje ispita.
Posebna naznaka
Studenti su obavezni da prisustvuju nastavi i da rade sve provjere znanja (dva testa). Testovi se mogu ponoviti jednom, u vannastavnom vremenu. Student koji neopravdano izostane sa nastave više od 20 %, za sticanje prava polaganja ispita mora obnoviti slušanje predmeta.