Navigacija

1C13GOS14 - Geografija stanovništva

Specifikacija predmeta
Tip studija Akademske studije prvog ciklusa
Studijski program Geografija
Naziv Geografija stanovništva
Akronim Status predmeta Semestar Fond časova Broj ESPB
1C13GOS14 obavezan 3 6P + 4V 11.0
Nastavnici
Nastavnik (predavač)
Nastavnik/saradnik (vežbe)
Uslovljnost drugim predmetima Oblik uslovljenosti
Ciljevi izučavanja predmeta
Usvajanje osnovnih znanja o stanovništvu kao subjektu vrlo složenih prostornih odnosa i obilježja. Objašnjavanje geoprostorne stvarnosti, njezine transfomacije i valorizacije i prostorno-vremenske međuzavisnosti koja uslovljava razlike u broju i razmještaju stanovništva kod nas i u svijetu. Analiza dinamičnih komponenti: fertiliteta, mortaliteta i prostorne pokretljivosti, te vitalnih struktura stanovništva i faktora demografskog razvoja, planiranja porodice i budućnosti stanovništva.
Ishodi učenja (stečena znanja)
Studenti trebaju steći osnove znanja o ulozi stanovništva u oblikovanju i mijenjanju geoprostorne stvarnosti, kao i vještine za prikupljanje relevantnih podataka o stanovništvu (lokalno, regionalno, globalno), njihovo detaljno analiziranje pravilnim odabirom demografskih metoda i tehnika, te njihovo korištenje u svrhu analize aktuelnih demografskih procesa i problema.
Sadržaj predmeta
Opšti metodološki problemi izučavanja geografije stanovništva.Stanovništvo–pojam, značaj, istraživanje.Prikupljanje i obrada podataka o stanovništvu.Stanovništvo i održivi razvoj - teorijski pogledi na razvoj stanovništva.Razvoj svjetskog stanovništva. Gustina naseljenosti i urbanizacija.Opšte kretanje stanovništva–faktori i pokazatelji.Fertilitet–faktori i pokazatelji.Mortalitet–faktori i pokazatelji.Prirodni priraštaj i živost (vitalitet). Nupcijalitet i divorcijalitet–faktori i pokazatelji.Migracije stanovništva– ojam, tipovi i faktori.Kružno kretanje (cirkulacija) stanovništva–pojam, tipovi i faktori.Polna i starosna struktura stanovništva–pojam i opšta obilježja. Obrazovna struktura stanovništva–pojam i opšta obilježja.Ekonomska struktura stanovništva–pojam i opšta obilježja.Etnička i religijska (vjerska) struktura stanovništva–pojam i opšta obilježja.Kulturno-jezička, rasna i antropološka struktura stanovništva–pojam i opšta obilježja.Narodi svijeta.Evropski narodi.Afrički narodi.Azijski narodi.Narodi Okeanije.Narodi Amerike.Narodi Arktika.Prirodna sredina i stanovništvo.Društvena sredina kao faktor naseljenosti.Zdravstveni aspekti i prehrana stanovništva.Stanovništvo i životna sredina.Populaciona politika– ojam, značaj i ciljevi.Demografski razvoj Bosne i Hercegovine.Demografski razvoj i teritorijalni razmještaj stanovništva Republike Srpske.Prirodno kretanje, prostorna pokretljivost i strukture stanovništva Republike Srpske.Populaciona politika i budućnost stanovništva Republike Srpske.
Metode izvođenja nastave
Usvajanje osnovnih znanja o demografskim procesima i problemima kod nas i u svijetu, kroz prostorno-vremensku međuzavisnost koju uslovljavaju promjene u broju, razmještaju i vitalnim strukturama stanovništva i njihov uticaj na geoprostor. Stručna znanja i sposobnosti će se obezbijediti kroz predavanja, vježbe i konsultacije. Na vježbama se vrši obrada seminarskih radova, te analizara demografska statistika primjenom odgovarajućih demografskih metoda.
Literatura
  1. B.Đurđev, D.Arsenović, D.Marinković: Geografija stanovništva, Univerzitet u Novom Sadu, PMF, Univerzitet u Banjoj Luci, PMF, Novi Sad, 2016.
  2. B.Đurđev: Osnovne tehnike u demografiji, Zmaj, Novi Sad, 2001.
  3. D.Marinković i A.Majić: Stanovništvo Republike Srpske – demografski faktori i pokazatelji, Univerzitet u Banjoj Luci, Prirodno-matematički fakultet, Banja Luka, 2018.
Oblici provere znanja i ocenjivanje
Provjera znanja se obavlja pismeno (test) u toku svakog semestra. Završni ispit se polaže pismeno (test) i usmeno. Predat i odbranjen seminarski rad na vježbama je uslov za pristupanje pismenom testu, odnosno usmenom ispitu.