PN20-36 - Islamska društvenopolitička misao (PN20-36)

Course specification
Type of study	Bachelor academic studies
Study programme
Course title	Islamska društvenopolitička misao (PN20-36)
Acronym	Status	Semester	Number of classes	ECTS
PN20-36	elective	6	3L + 1E	6.0
Lecturers
Lecturer	prof. dr Duško Trninić
Lecturer/Associate (practicals)	prof. dr Duško Trninić
Prerequisite				Form of prerequisites
Nema uslova
Learning objectives
Kroz predmet Islamska društvenopolitička misao nastoji se prikazati međuodnos islamskog učenja i njegovog uticaja na politiku i društveno-socijalno uređenje islamskih društava. Studenti/kinje će se upoznati s istorijskim uslovima u kojima nastaje islam, njegovim osnovnim teološkim učenjima i doktrinarnim propisima. Akcenat je stavljen na svakodnevni život islamske zajednice, kao i vezu ove religije sa društveno-političkim i socijalnim uređenjem. Takođe, nastoji se ukazati na istorijske izazove sa kojima su se suočavala islamska društva i prikazati reakcije ove religije na kolonijalizam, modernizaciju, sekularizaciju i globalizaciju. Zbog toga se posebno obraća pažnja na islamske učenjake i mislioce koji su nastojali ponuditi odgovor na pitanje: Kako odgovoriti na izazove modernizacije, a istovremeno sačuvati izvorno islamsko učenje i vjerničku praksu?
Learning outcomes
Studenti/kinje treba da ovladaju osnovnim pojmovima iz dinamične oblasti religijsko-političke interakcije, da se osposobe za razumijevanje konkretnih vidova ispoljavanja tog međuodnosa i uspostavljanje neopterećenog kritičkog i objektivnog stava prema fenomenima značajanim za društveni i politički život, a koji su, nerijetko intencionalno, opterećni visokim stepenom manipulacije i tendenciozne instrumentalizacije.
Content
Religijsko, društveno i političko u izvorima islama; Prvobitna politička praksa i utemeljenje političke misli u islamu; Klasične teorije o odnosu između halifata i političke moći; Sunitski i šiitski pristup u politici; Šerijatska ograničenja i politički pragmatizam u islamu; Islamska misao u sučeljavanju sa modernim Zapadom i kolonijalizmom; Razvojne faze i vidovi islamskog reformizma; Reformističke ideje na prelazu iz XIX u XX vijek – izazovi modernizacije i sekularizacije; Politička misao muslimanskih „modernista“ (Džemaludina Afganija, Muhameda Abduhua, Alija Abdurazika, Kasima Amina, Sejida Ahmeda Kana, Muhameda Ikbala i drugih); Reformistički zaokret ka fundamentalizmu i islamizmu (Rašid Rida); Institucionalizovanje političkog islama – Hasan al-Bana (Muslimanska braća) i Abul Ala Mevdudi (Džemaati islami); Revolucionarni islamizam Sejida Kutba; Islamska politička misao pred iskušenjima nacionalizma, socijalizma i demokratije; Politička doktrina imama Homeinija i Islamska revolucija u Iranu; Doprinos Alija Šarijatija; Fundamentalistički redukcionizam radikalnih islamista; Perspektive islamske političke misli i prakse; Islam u XXI vijeku: Islam i globalizacija.
Teaching Methods
Predavanja i vježbe sa interaktivnim učenjem. Interaktivno učenje po grupama. Prikazivanje video meterijala i dokumentarnih filmova. Seminari iz literature. Pisani seminarski radovi. Usmeni komentari i kraće prezentacije na času. Konsultacije.
Literature
Fikret Karčić (1990) Društveno-pravni aspekti islamskog reformizma, Sarajevo: Islamski teološki fakultet. (Original title) Tarik Kulenović (2008) Politički islam: osnovni pojmovi, autori i skupine jednog modernog političkog pokreta, Zagreb: VBZ. (Original title) Darko Tanasković (2018) Islam: dogma i život, Beograd: SKZ. (Original title) Ibrahim Abu-Rabi' (2006) The Blackwell Companion to Contemporary Islamic Thought, Oxford: Blackwell Publishing. (Original title) Duško Trninić (2010) Religija pred izazovima globalizacije, Banja Luka: Udruženje za filozofiju i društvenu misao. (Original title)
Evaluation and grading
Provjera znanja vršće se tokom semestra, u vidu predispitnih obaveza, kao i na kraju semestra, na završnom ispitu, u vrijeme redovnih ispitnih rokova. Završnom ispitu mogu pristupiti svi studenti koji su ispunili predispitne obaveze. Završni ispit se organizuje usmeno. Predispitne obaveze se sastoje iz: dva (2) kolokvija (po 20 bodova), aktivnosti tokom nastave i vježbi (5 bodova) i urednog i aktivnog pohađanja predmeta (5 bodova). Kroz predispitne obaveze može se ukupno ostvariti 50 bodova. Konačna ocjena iz predmeta se izvodi sabiranjem uspjeha postignutog na svim elementima provjere znanja, odnosno sabiranjem bodova iz predispitnih obaveza (maksimalno 50) i bodova iz ispita (maksimalno 50). U zavisnosti od ostvarenog broja bodova konačna ocjena se formura prema Pravilima studiranja na prvom i drugom ciklusu studija na Univerzitetu u Banjoj Luci.